U praksi, sve češće se dešava da neko koristi tuđ stan ili kuću bez ikakvog pravnog osnova – bez ugovora, bez dozvole vlasnika, ili nakon isteka prava korišćenja (npr. po prestanku zakupa ili razvoda). U takvim situacijama, vlasnik nepokretnosti ima pravo da traži iseljenje takvog lica putem suda.

U ovom tekstu, advokat iz Kruševca objašnjava pravni okvir, sudski postupak i prava lica koje se iseljava, oslanjajući se na najnovije verzije relevantnih zakona Republike Srbije.

1. Pravo vlasnika na iseljenje – Zakon o osnovama svojinskopravnih odnosa (ZOSPO)

Prema članu 37. stav 1. ZOSPO, vlasnik ima pravo da zahteva od svakog ko bez osnova drži njegovu stvar da mu je preda. Ovo se naziva rei vindicatio – tužba za predaju stvari.

Ako neko ometa vlasnika u vršenju prava svojine, vlasnik može pokrenuti i actio negatoria tužbu – po članu 40. ZOSPO.

U praksi: ako neko koristi stan bez dozvole ili nakon isteka zakupa, vlasnik može pokrenuti parnični postupak za iseljenje.

2. Sudski postupak za iseljenje – Zakon o parničnom postupku (ZPP)

Postupak za iseljenje vodi se kao parnični postupak, u kom vlasnik (tužilac) traži da sud naloži tuženom da napusti i preda stan.

Postupak se pokreće tužbom za iseljenje kod nadležnog osnovnog suda. Uz nju se prilažu dokazi o vlasništvu i dokaz da tuženi nema pravni osnov za boravak u stanu.

3. Postupak izvršenja – Zakon o izvršenju i obezbeđenju (ZIO)

Ako sud donese presudu kojom se naloži iseljenje, a tuženi se i dalje ne iseljava, vlasnik pokreće izvršni postupak kod javnog izvršitelja.

Odugovlačenje od strane tuženog ne može sprečiti izvršenje – izvršitelj sprovodi iseljenje po sili zakona.

4. Odnos između stranaka – Zakon o obligacionim odnosima (ZOO)

Ako je stan ranije bio dat u zakup, primenjuju se i odredbe Zakona o obligacionim odnosima.

Ako bivši zakupac i dalje koristi stan posle isteka ugovora – nema pravni osnov i može biti iseljen sudskim putem.

5. Prava lica koje se iseljava

Lice koje se suočava sa tužbom za iseljenje ima pravo da:

• bude obavešteno o pokrenutom postupku,
• iznese svoju odbranu i prigovore,
• dokaže eventualni pravni osnov (npr. usmeni dogovor, pravo stanovanja itd.).

Ukoliko se pravni osnov ne dokaže, sud donosi presudu o iseljenju, a izvršitelj sprovodi odluku u skladu sa zakonom.

Zaključak – advokatska pomoć u Kruševcu

Ako ste vlasnik stana u Kruševcu koji neko koristi bez pravnog osnova, najbolje je da angažujete advokata koji će:

• pripremiti i podneti tužbu za iseljenje,
• voditi postupak pred sudom,
• pokrenuti izvršenje presude.

S druge strane, ako se vi suočavate sa tužbom za iseljenje, advokat može proceniti vašu pravnu poziciju i pomoći u zaštiti vaših prava.

Iseljenje lica bez osnova je zakonom dozvoljeno – ali samo kroz sudski postupak.

Za više informacija i pravnu pomoć, obratite se svojoj lokalnoj advokatskoj kancelariji u Kruševcu.